Het Engelse Avontuur: Bergen

Vandaag brengen we een bezoek aan de stad Bergen, op Oslo na de grootste stad van Noorwegen.

Bergen is ook de plaats waar het 't meest regent van heel Europa!

Er schijnt ooit een toerist gevraagd te hebben aan een jonge inwoner van Bergen: 'Schijnt de zon hier weleens?' Waarop de jongen antwoordde: 'Dat weet ik niet, ik ben pas 12 jaar'.

Maar vandaag is het zo goed als droog, dus wij treffen 't prima!

Bergen werd rond 1070 gesticht en was lange tijd de hoofdstad van Noorwegen. Door de gunstige ligging aan het Byfjord was er contact met de hele wereld mogelijk. De Hanzekooplieden hadden in Bergen één van hun belangrijkste handelsplaatsen. Er was binnen de Hanze besloten dat ten noorden van Bergen geen vis verhandeld mocht worden. Zo moesten zelfs de vissers van de Lofoten hun vangst naar Bergen brengen om het aan Duitse kooplieden te verkopen. Pas in de tweede helft van de 16e eeuw verloor de Hanze zijn invloed.

Bergen bezit het grootste aantal historische houten huizen van heel Europa, ondanks de vele branden die de stad regelmatig verwoest hebben. Op 20 april 1944 was er wel een heel hevige brand, veroorzaakt door een Nederlands schip, de VL 103 Voorbode uit Vlaardingen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd dit schip in maart 1943 door de Duitsers in beslag genomen. In april 1944 was het schip onderweg van Oslo naar Kirkenes, maar kwam door mechanische problemen in de haven van Bergen voor reparatie terecht. De Voorbode was geladen met 124.000 kg explosieven. Het schip werd aangemeerd aan de Vestingkade in het centrum.

Op maandag 20 april (de verjaardag van Hitler) explodeerde de Voorbode. De kracht van de explosie veroorzaakte een waterkolom van honderden meters hoog. Diverse schepen werden op het land geworpen, een deel van het anker werd later gevonden op een 417 meter hoge berg (waar het nu nog ligt). Branden braken uit, 131 huizen werden met de grond gelijkgemaakt, 117 huizen werden zodanig vernield dat ze afgebroken moesten worden, 45 werden er zwaar beschadigd en 3000 liepen lichtere schade op. Er vielen 158 doden en 4800 gewonden. Belangrijke gebouwen, waaronder de Nieuwe Kerk, het Tolhuis en Bryggen raakten zwaar beschadigd, maar zijn later hersteld.

Aan de oostkant van de haven ligt Bryggen (de kade), een rij Hanze-handelshuizen. Tussen de huizen leiden smalle steegjes als een waar doolhof naar de kantoren en pakhuizen van de Hanzekooplieden. Hier werden enorme hoeveelheden stokvis en vistraan opgeslagen, die met Hanzekoggen overal heen geëxporteerd werden. Zout en graan werd juist weer ingevoerd.

Aan het einde van de haven staat de Rosenkrantztoren, een 16e eeuwse verdedigingstoren. Hier woonde leenheer Erik Rosenkrantz. Onder zijn macht werd de invloed van de Hanze behoorlijk beperkt. Hij zorgde er o.a. voor dat de Hanze onder de Noorse rechtspraak werd geplaatst.