Berchtesgaden en München

Vandaag gingen we gescheiden op pad: de family ging op weg naar München om Mat en Lau op het vliegveld af te leveren. Jan en ik reden naar Berchtesgaden in Beieren om het Kehlsteinhaus (Adelaarsnest) van Hitler te bekijken.

Omdat Berchtesgaden op zo'n 2,5 uur rijden van Hochkrimml ligt (München trouwens ook), vertrokken Jan en ik rond 9.30 uur. Tegen 12.00 uur waren we op de Obersalzberg.

De weg er naar toe was vrij steil...

Op een groot parkeerterrein moesten we de auto stallen. Het was al erg druk, na een paar rondjes kwam er gelukkig een plekje vrij. Vanaf het parkeerterrein rijden er bussen naar het Kehlsteinhaus.

Rond 12.30 uur kochten we een ticket, we konden mee met de bus van 13.55 uur en moesten plaats nemen in bus 3. Boven aangekomen, moest je gelijk de retourtijd afspreken. Iets organiseren kunnen die Duitsers wel...

Omdat we dus nog ruim een uur op de bus moesten wachten, dronken we eerst maar even wat en keken rond in een expositieruimte waar wat over de geschiedenis van de Obersalzberg en de nazidictatuur te zien en te lezen was.

In 1877 kocht Mauritia Moritz-Mayer een boerderij op de Obersalzberg en maakte daar een pension van, genaamd 'pension Moritz' (later: Platterhof). Mede door dit pension en de vergezichten op zowel Salzburg als op Berchtesgaden verkreeg de Obersalzberg bekendheid: er werden wandelpaden aangelegd, er werd een kindersanatorium gebouwd en in 1911 werd vanwege toenemende bezoekersaantallen een hotel gebouwd. Dit hotel kreeg de naam 'Hotel Türkenhof' (later Hotel zum Türken: dit hotel staat er nog steeds). Op zo'n 50 meter van dit hotel bouwde een zekere heer Winter uit Buxtehude een bescheiden chalet. Dit chalet kreeg de naam 'Haus Wachenfeld'.

Adolf Hitler kende de omgeving van Berchtesgaden en de Obersalzberg al vanaf 1923, dit door toedoen van de dichter, redacteur en toneelschrijver Dietrich Eckart. Hitler kwam met enige regelmaat in zowel Berchtesgaden als op de Obersalzberg. Vanaf juni 1928 huurde Hitler het chalet Haus Wachenfeld, om het in 1933 uiteindelijk aan te kopen. In 1935 bouwde hij om dit huis heen (het chalet zelf bleef intact) een luxe villa. Een groot raam (van zo'n 8 bij 4 meter) bood uitzicht op de Untersberg. De naam Haus Wachenfeld verdween en werd vervangen door 'Berghof'. Deze villa werd het 'presidentiële' onderkomen van Hitler. Dit had mede tot gevolg dat in de berg bunkers en gangen werden gegraven. Een gedeelte van het netwerk aan onderaardse gangen dat intact gebleven is, kan nu nog worden bezocht.

Door de komst van de dictator veranderde de Obersalzberg enorm. Mede door toedoen van Martin Bormann werden eeuwenoude hoeven opgekocht en gesloopt en enkele 'nazi-bonzen', waaronder naast Bormann zelf ook Hermann Göring, bouwden grote woningen op deze berg. Ook Albert Speer woonde een eindje verder op de Obersalzberg. De SS, die de berg buitengewoon streng bewaakte, kreeg een grote kazerne toegewezen en zo veranderde de Obersalzberg van een idyllische in een militaire omgeving. Het was voor burgers niet meer mogelijk de berg te bewonen: het werd, na Berlijn, het grootste machtscentrum van nazi-Duitsland. Hitler verbleef soms maanden achtereen op de Obersalzberg. Het militaire machtscentrum was in die periodes op de Obersalzberg.

Martin Bormann organiseerde de bouw van een theehuis, het Kehlsteinhaus, op de top van de Kehlstein, op 1834 meter hoogte. In feite was het project door de steile hellingen een waanzinnige onderneming. De nazi's waren er echter voortdurend op uit het Duitse volk te verbazen met hun daden en dus werd ook hier besloten das Unmögliche zu machen. Kosten noch moeite werden gespaard om het project zo snel mogelijk te realiseren. Een kleine 4000 arbeiders werkten dag en nacht aan de toevoerweg, de Kehlsteinstraße en tegelijkertijd aan het huis zelf.

De Kehlsteinstraße is technisch gezien een enorme prestatie, met zijn haarspeldbochten en tunnels. Voor de aanleg van deze weg was dan ook speciaal de bedenker van de Duitse Autobahnen ingehuurd (ing. Fridtz Todt). De weg werd aangelegd onder zware omstandigheden, waarbij zeker zes arbeiders het leven verloren. Omdat men met de Kehlsteinstraße niet helemaal de top van Kehlstein kon bereiken, besloot men de weg te laten eindigen op een parkeerplaats en voor het laatste gedeelte een tunnel en een lift te bouwen. Voor deze lift werd een schacht met een hoogte van 124 meter in de berg uitgehouwen. De lift zelf werd voorzien van alle comfort: ventilatie, gestoffeerde banken en spiegels. Dit laatste werd gedaan vanwege de claustrofobie van de Führer. De lift wordt tot op heden gebruikt door vele toeristen, die het Kehlsteinhaus en het panorama komen bekijken.

En ook door ons dus. De foto hieronder is gemaakt in de gang onderweg naar de lift... We moesten met 40-50 mensen in de lift en werden in zo'n 40 seconden naar boven vervoerd.

Boven heb je een prachtig uitzicht!

Het Kehlsteinhaus heeft vooral dankzij de opnames van Leni Riefenstahl een grote bekendheid gekregen. Hitler zelf bezocht het huis slechts incidenteel, ondanks de nabijheid van zijn zomerhuis de Berghof. Niet alleen omdat hij leed aan hoogtevrees en claustrofobie, maar ook omdat hij slecht tegen de ijle lucht kon. Bovendien was hij bang voor aanslagen tijdens de reis met de lift. Wel verbleven zijn maîtresse Eva Braun en haar zuster Gretl met vriendinnen hier regelmatig. Het huwelijk van Gretl Braun met SS-officier Hermann Fegelein werd hier gesloten. Ook een aantal van Hitlers getrouwen bracht regelmatig een bezoek, zoals Albert Speer, Hermann Göring en Martin Bormann.

Op 25 april 1945 bombardeerden Britse bommenwerpers het gebied en werd een groot deel van de gebouwen verwoest. De ruïnes van de Berghof, de huizen van Göring en Bormann en de SS-kazerne werden in 1952 opgeblazen. Slechts enkele gebouwen bleven behouden, waaronder het Kehlsteinhaus en het bunkercomplex.

Het uitzicht is niet onaardig...

Om 16.00 uur moesten we weer met de bus terug. Uit voorzorg waren we tijdig met de lift naar beneden gegaan. De bussen van 15.30 uur waren nog niet allemaal vol, dus konden we daar alvast mee naar beneden.

Daarna begonnen we aan de lange weg terug naar huis.

We reden nog even richting de Königssee, omdat ik een foto wilde maken van de St. Bartholomä-kirche. Helaas konden we niet in de buurt komen. Daarom maar even een plaatje van het wereldwijdeweb:

Onderweg aten we een hapje en waren om 19.30 uur weer in Hochkrimml.

---

De rest van de familie ging dus onderweg naar München, maar maakte eerst nog een stop bij de rodelbaan.

Daarna reden ze door naar het vliegveld in München, waar Mat en Lau incheckten voor een vlucht naar Marseille (via Parijs). Zij gaan nu nog 2,5 week vakantie vieren in Zuid-Frankrijk met de familie van Mat.
Veel plezier daar!