Prora - Jasmund National Park

Tanja en ik besloten gisteravond na onze strandwandeling, om vanochtend 8.00 uur opnieuw zo'n wandeltocht te maken. Helaas regende en onweerde het op dat tijdstip, dus kwam er niets van onze goede voornemens terecht.

Om 9.00 uur hadden we met de rest van het reisgezelschap in de ontbijtzaal afgesproken. Na een stevig ontbijt, vertrokken we rond 10.15 uur vanaf het hotel.

De eerste stop was bij de Lidl in Baabe, voor wat vergeten boodschappen en broodjes voor de lunch. Terwijl wij de boodschappen inlaadden, kwam aan de overkant van de weg de stoomtrein voorbij. In de reisgids las ik dat die de bijnaam 'Rasender Roland' heeft gekregen, ondanks dat hij meer boemelt dan racet...

We wilden vandaag naar Prora. In dit plaatsje aan de baai de Prorer Wiek, staat een omstreden nazi-bouwwerk uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Voor de onwetenden onder ons, wat info hierover:

Op 30 juli 1935 droeg Max von Veltheim, hertog van Putbus, een zeven kilometer lange kuststrook met 22 hectare land van zijn gebied over aan het Deutsche Arbeitsfront (DAF), dat hier een badhotel wilde laten bouwen, KdF-Seebad Rügen of Kraft durch Freude - Seebad Rügen. De opdracht voor de bouw werd in 1935 gegeven door Adolf Hitler zelf. In het badhotel van Kraft durch Freude moesten twintigduizend vakantiegangers uit de arbeidersklasse zich kunnen ontspannen. Hitler ging ervan uit dat arbeiders die zich goed konden ontspannen ook sterke zenuwen kweekten. Hij meende dat alleen een volk dat zijn zenuwen beheerst in staat is tot grote prestaties.

In totaal plande men vijf van dergelijke reusachtige badhotels. Naast Prora in Rügen, dat daadwerkelijk gebouwd werd, voorzag men gelijke project in Kolberg, in Oost-Pruisen en aan het Timmendorfer Strand. Op 2 mei 1936 startten de bouwwerkzaamheden. Er werd nog wel een ontwerpwedstrijd uitgeschreven, maar eigenlijk stond al vast dat het complex zou worden getekend door Clemens Klotz, de favoriete architect van DAF-leider Robert Ley. Het DAF was tijdens het nazi-regime de enig toegelaten vakbond. Klotz had zijn strepen al verdiend met de bouw van Burg Vogelsang in de Eifel, een opleidingscentrum voor de ideale ariër. Klotz' ontwerp werd tijdens de Wereldtentoonstelling van 1937 in Parijs bekroond met de Grand Prix voor architectuur.

Klotz ontwierp op de feestzaal na het hele complex. Alles aan het ontwerp was kolossaal, megalomaan en buitenmaats. Hij tekende twee vleugels (noordelijke en zuidelijke vleugel) met ieder vier grote bouwblokken van elk 550 meter lang, in het totaal 4,5 km lang. Het gehele project vormde één lijn die de zachte ronding van de baai volgt. In totaal telde het complex tienduizend tweepersoonskamers, alle naar het oosten gericht met uitzicht op zee. Verder zouden er twee golfslagbaden komen, een theater, een bioscoop en een feestzaal met 25.000 zitplaatsen. Aan een kade zouden cruiseschepen en zelfs onderzeeërs kunnen afmeren.

De kamers zijn overigens vrij bescheiden wat betreft afmetingen en meubilair. De afzonderlijke kamers zijn 5 bij 2,5 meter en hadden alleen een bed, een zithoek, een wastafel en cv. De gemeenschappelijke toiletten en badkamers bevonden zich in zijvleugels, loodrecht op de hoofdrichting van het complex. In deze zijvleugels waren de trappenhuizen, de liften en de personeelsruimten gesitueerd.

Bij de bouw waren vrijwel alle grote Duitse bouwbedrijven betrokken. Het complex zou in de zomer van 1940 in gebruik worden genomen. Toen in september 1939 de Tweede Wereldoorlog uitbrak, legde men de bouw stil. Acht hotelblokken, het theater en de kade waren op dat moment in ruwbouw klaar. De feestzaal en de golfslagbaden zijn nooit gebouwd. Prora is ook nooit gebruikt voor het doel, waarvoor het werd ontworpen. Het behoort daarom tot de grote nutteloze werken.

Tijdens de oorlog werd een deel van het complex provisorisch bewoonbaar gemaakt voor de tijdelijke huisvesting van burgers, die de bombardementen op Hamburg waren ontvlucht. Aan het eind van de oorlog was er een opleidingsinstituut voor Flak-helpsters gevestigd.

In mei 1945 werd het complex overgenomen door het Rode Leger, dat er grondbezitters interneerde. Ook werden er verdrevenen uit de Duitse Oostgebieden ondergebracht. Men heeft geprobeerd het geheel af te breken, maar het was zo degelijk gebouwd dat men ervan afzag. Tot in 1947 werden delen van het complex ontmanteld om naar de Sovjet-Unie te worden overgebracht. In 1948 werden er Russische soldaten gehuisvest, en daarna de Nationale Volksarmee (NVA), die er een sanatorium en een opleidingsinstituut voor onderofficieren in onderbracht. Ook werden er soldaten van bevrijdingslegers uit de Derde Wereld opgeleid. Na afloop van de Koude Oorlog werd Prora overgedragen aan de Bundeswehr. Eind 1992 verliet het leger het complex.

Het geheel werd geleidelijk een spookstad aan zee. In het derde blok zijn tegenwoordig ateliers, particuliere musea, een jeugdherberg en horecagelegenheden ondergebracht. Begin mei 2012 kwam er weer beweging in het project doordat het Berlijnse vastgoedbedrijf Irisgerd blok I voor 2,75 miljoen euro aankocht met de bedoeling er een hotel in onder te brengen met vakantieverblijven.

Nadat we uitgekeken waren en het e.e.a. gegeten hadden, reden we verder naar het noorden richting Jasmund National Park. Vanaf de parkeerplaats is het mogelijk om je met een pendelbus te laten vervoeren naar de Konigsstuhl (118 meter boven Normalnull), een punt waar je een mooi zicht hebt op de kalkrotsen.

Een kleine wandeling bracht ons naar nog een spectaculair punt: Viktoriasicht. Hier is een klein platform dat boven de afgrond uitsteekt. We namen het onzekere, maar voor het zekere dit keer en waagden ons erop om toch even die stoere foto te kunnen maken ;-)

Omdat we ondertussen al een eind op weg waren, dachten we ook Kap Arkona (het noordelijkste punt van Rugen) nog even te bekijken. Maar onze oosterburen zijn niet gek en weten overal een slaatje uit te slaan. Een eind van de punt af kwamen we bij een parkeerplaats waar je, uiteraard tegen betaling, je auto kan stallen en waar je dan, ook weer tegen betaling uiteraard, met een busje werd vervoerd. Bij de Konigsstuhl was het zo dat je dan ook nog eens entree moest betalen voor het uitzichtpunt. Nu zijn we niet heel gierig, maar we waren er ondertussen wel klaar mee. Na een mooie rit, kwamen we weer in Baabe waar we een hapje gegeten hebben. Daarna gingen we terug naar ons hotel, waar de heren een duik in de Oostzee gingen wagen.

Bis Morgen!